یکی از مهم ترین بخش های علم ورزش شناخت سیستم های انرژی در بدن انسان می باشد که در ادامه به صورت مختصر به سه راه اصلی آن خواهیم پرداخت و انتظار میرود در پایان این مطلب بتوانید آگاهی کافی در این خصوص را دست یافته و به عنوان یک مربی و یا ورزشکار با علم نسبت به سیستم های انرژی در بدن به فعالیت های ورزشی ادامه دهید.

درموقعیت های مختلف ورزشی بد انسان نیازمند انرژی برای اجام فعالیت های مختلف می باشد.هماگونه که میدانید بدن بدون داشتن انرژی قادر به انجام هیچگونه فعالیت نمی باشددر برخی شرایط، انرژی باید خیلی سریع تامین شود تا عضلات نتایجی با شدت بالا ایجاد کنند. در برخی دیگر، انرژی لازم نیست با این نرخ بالا تامین شود، بلکه باید در مدت زمان طولانی‌تری تامین شود.

1. سیستم انرژی آلاکتیک بی هوازی (ATP-CPشدت بالا – مدت زمان کوتاه)

بدن یک ارگانیسم بسیار پیچیده است، و ورزشکارانی که در ورزش هایی که به شدت و شتاب کوتاه مدت زیادی نیاز دارند به این سیستم انرژی دسترسی خواهند داشت.به همین دلیل، برای حفظ عملکرد مناسب انرژی لازم است. 

آدنوزین تری فسفات (ATP)

منبع انرژی برای استفاده و ذخیره سازی در سطح سلولی است. ساختار ATP یک تری فسفات نوکلئوزیدی است که از یک پایه نیتروژن دار ، یک قند ریبوز و سه گروه فسفات با پیوند متوالی تشکیل شده است. ATP معمولاً به عنوان “انرژی” سلول شناخته می شود، زیرا انرژی قابل آزاد شدن را در پیوند بین گروه دوم و سوم فسفات فراهم می کند. علاوه بر تامین انرژی، تجزیه ATP از طریق هیدرولیز، طیف وسیعی از عملکردهای سلولی، از جمله سیگنال دهی و سنتز DNA/RNA را انجام می دهد. 

سنتز ATP از انرژی به دست آمده از مکانیسم های کاتابولیک متعدد، از جمله تنفس سلولی، بتا اکسیداسیون و کتوز استفاده می نماید.

بسیاری از افراد تصور میکنند این سیستم از اکسیژن استفاده می کند، بلکه CP (کراتین فسفات) بدن شما برای تولید انرژی برای مدت کوتاهی ذخیره می شود. ورزشکاران مختلفی همچون رزمی کاران، وزنه‌برداران، بازیکنان فوتبال، دوندگان مسافت‌های سرعت یا هر ورزشکاری که از حرکات انفجاری استفاده می‌کند از این سیستم انرژی استفاده می‌کند.

2. سیستم انرژی بی هوازی لاکتیک (گلیکولیتیک) (با شدت بالا تا متوسط ​​- بالا)

سیستم لاکتیک بی هوازی (AL) (گلیکولیز سریع معروف است ) انرژی را برای انفجارهای با شدت متوسط ​​تا بالا را فراهم می کند که به بیانsportmanitoba.ca از 10 ثانیه تا حداکثر 90 ثانیه طول می کشد.توانایی حفظ این سیستم انرژی معمولاً به عنوان یک ویژگی مهم ورزشی در ورزش‌های تیمی مانند بسکتبال و فوتبال در نظر گرفته می‌شود.

ورزش‌های انفرادی که از رالی یا روتین‌ها تشکیل می‌شوند، مانند تنیس، اسکیت، ژیمناستیک، و اسکی، از این سیستم استفاده می‌کنند. در نهایت، چندین رویداد در ورزش های خاص وجود دارد که تقریباً منحصراً به این سیستم انرژی متکی هستند، مانند قایقرانی.سیستم لاکتیک بی هوازی نیازی به اکسیژن ندارد، با این حال، در حالی که سیستم ATP-CP فقط برای 10 ثانیه انرژی تولید می کند، گلیکولیز سریع می تواند برای مدت طولانی تری با ظرفیت کار کند.در نتیجه، مواد زائد مانند اسید لاکتیک در خون و سلول های ماهیچه ای تجمع می یابند.

احساس سوزش در عضله، تنگی نفس و خستگی همگی از علائم تجمع اسید لاکتیک هستند و در نتیجه بر توانایی ورزشکار برای عملکرد تأثیر می‌گذارند. تمرکز بر روی این سیستم انرژی در طول تمرین می تواند میزان اسید لاکتیک ایجاد شده را کاهش دهد و توانایی استفاده از این سیستم انرژی را طولانی تر کند که منجر به سرعت و شدت بالاتر می شود.

گلوکز + اکسیژن -> کربن دی‌اکسید + آب + انرژی

3. سیستم انرژی هوازی (شدت کم – مدت طولانی – استقامت)

سیستم هوازی انرژی را برای فعالیت های با شدت کم تا متوسط ​​که از دو دقیقه تا چند ساعت طول می کشد، فراهم می کند. هر ورزشی که دارای شیفت‌ها، رالی‌ها، رویدادها یا تمرینات مداوم است، مانند شنای مسافت‌های طولانی، خدمه (قایقرانی) و کایاک سواری به سیستم هوازی متکی است.برخلاف دو سیستم دیگر، سیستم هوازی به اکسیژن نیاز دارد و زمان بیشتری طول می کشد تا سیستم را بیش از حد بارگذاری کند و خسته کند.تمرین این سیستم توانایی بدن برای استفاده از اکسیژن را افزایش می‌دهد و به ورزشکار اجازه می‌دهد تا قبل از خستگی و گرفتگی، توانایی حفظ شدت‌های بالاتر را طولانی‌تر کند.

خلاصه:  در هر زمان معین، هر سیستمی ATP را برای انرژی ورزش سهیم می کند. با این حال، سهم هر سیستم بر اساس شدت و مدت فعالیت متفاوت است. نمودار زیر میانگین سهم سیستم انرژی در طول ورزش های مختلف را خلاصه می کند.اگر می‌خواهید روی بهبود ویژگی‌های ورزشی خود برای تطابق بهتر با سیستم انرژی مورد نیاز ورزش خود کار کنید.